Seizoen 2015 – 2016
Gezamenlijke openingsavond
‘De Golem’, de legende in film, vertelling
en muziek door ‘Trio Wilde Eend’
Alle bijeenkomsten van zowel cursus A als B worden op de maandagavond gehouden in ‘de Buorskip’ te Beetsterzwaag. Tijd: 20.00 – 22.00 uur.
28 september 2015 Gezamenlijke openingsavond
De Joodse legende van de Golem gaat over een mythisch wezen van klei dat door rabbijn Jehuda Leib tot leven wordt gewekt om de joden in het Praagse getto te beschermen tegen hun vijanden. Het scheppen van dit sterke kleimonster lijkt een goede zet, maar is niet zonder gevaar omdat de Golem onberekenbaar kan zijn. Hoe komt dit monsterlijke wezen tot leven en wat doet het? Welke angsten en monsters in onszelf roept het op? En vooral: hoe gaan we het monster (in onszelf) te lijf?
Trio Wilde Eend – ook wel bekend onder de
Jiddische naam Vilde Katshke - speelt in deze
voorstelling o.a. nieuwe klezmer en zigeuner-
muziek, composities van Ernest Bloch en John
Zorn en eigen werk met spannende improvisaties.
Bezetting: Gottfrid van Eck, klarinetten en
vertelling; Michiel Ockeloen, accordeon en
percussie; Tessa Zoutendijk, viool en
trompetviool.
Cursus A
‘Wonen in het verhaal van de Geest’
Na de cursussen ‘Wonen in het verhaal van God’ en ‘Wonen in het verhaal van Jezus’, sluiten wij dit jaar deze serie af met ‘Wonen in het verhaal van de Geest’.
Daarbij komt dan vanzelf de gedachte op of dit verhaal, om met prof. Maarten den Dulk te spreken, woning biedt of dat de Geest je uit de woning zet om op zoek te gaan naar nieuw land.
5 oktober 2015 ‘De ‘ruach’ in Tenach, uitgaande van Genesis 1:2’
Prof. dr. Ed Noort, emeritus hoogleraar Oude Testament en Bijbelwetenschappen Rijksuniversiteit Groningen.
Wie de lange geschiedenis van de groei van de Hebreeuwse Bijbel doorkijkt, vallen een paar zaken op.
In wat wij denken dat de oudste teksten over de Geest zijn, is het een kracht die mensen in een vorm van extase brengt. De Geest pakt je, springt je aan (1 Sam 10:5; 11:6;18:10). Dat kan allerlei vreemde gevolgen hebben en nog bij Hosea (9:7) is het verdacht: “Mesjokke is de man van de Geest (profeet/ziener). Pas bij de late, grote profeten wordt die kracht als heilzaam en levenwekkend beschreven. Zo bij Jesaja en Ezechiël. In het grootse visioen van de dodenopwekking in Ezechiël 37 speelt de Geest een belangrijke rol. Ik zou willen verdedigen dat dit profetisch-priesterlijke denken over de Geest mogelijk ook bepalend is voor de opvallende plaats van de roe’ach in het eerste scheppingsverhaal (Gen 1:2).
2 november 2015 ‘Wonen in het verhaal van de Geest volgens Marcus’
Prof. dr. Maarten den Dulk, emeritus hoogleraar praktische theologie aan de Rijksuniversiteit van Leiden.
Het Marcusevangelie is het oudste leerboekje van de kerk. Het geeft aan hoe men de weg van Jezus Christus kan volgen. Het boekje begint met het onderwijs over de doop (Marcus 1:1 – 3:6). Het blijkt een hoogst volwassen onderneming te zijn waardoor mensen een nieuw begin kunnen maken met hun leven. Het oogt als een eenvoudig ritueel waarbij water gebruikt wordt, maar de kracht die nodig is om hun leven te veranderen heet: heilige Geest. Marcus moet dus een verhaal opbouwen waarin de waterdoop ter sprake komt, maar ook ‘de doop met de Geest’. Hoe doet hij dat? Kan je in dat verhaal wonen?
30 november 2015 ‘Heer, laat uw woord spreken op de adem van uw Geest’ (332, liedboek 2013)
Prof. dr. Evert Jonker, emeritus hoogleraar praktische theologie van de Protestantse Theologische Universiteit.
Deelnemers aan de kerkdienst, die dit gebed om de Heilige Geest bewust meezingen, verlangen dat de dynamiek van Gods Geest in de bijbeltekst en in hun eigen bestaan gaat ademen. Maar hoe zit dat? Kerkgangers zijn het toch zeker zelf die verstaan en ontdekken?
Op deze avond bezien we hoe de Geest kan werken in het Woord zelf, als aanbod van buitenaf, uit een andere tijd en plaats dan Olterterp 2015. Hoe de Geest actief is in de ontvanger van de tekst. En ademt of zucht in de vertolking van lied, bede, preek of collecte.
11 januari 2016 ‘Spiritualiteit en de Schriften’
Dr. Henk C. van der Meulen, universitair docent praktische theologie (pastoraat en homiletiek) aan de PThU, vestiging Groningen.
Spiritualiteit is in onze tijd ‘in’. Ze staat sterk in de belangstelling buiten en binnen de kerk. En ze draagt een pluriform en veelkleurig karakter. ‘Spiritualiteit’ is een containerbegrip geworden, gevuld met een rijke verscheidenheid aan ideeën, overtuigingen, levensgevoel en inspiraties die aan allerlei bronnen worden ontleend. Maar in ieder geval kun je zeggen: spiritualiteit heeft te maken met een bron, waaruit je drinkt, waaruit je leeft en gelooft. Luisterend naar de Schriften vernemen we de Stem van de Roepende die zichzelf bekend maakt als de God van Abraham, Izaäk en Jakob, de Vader van de Heer Jezus Christus. Ook in de Schriften wordt God ‘Bron’ genoemd. Hij is de levende Bron. Het leven uit deze Bron kan op zijn beurt ook weer als bron worden aangeduid: de vreze des Heren is een bron, aldus de Spreukendichter. Het geestelijke gesprek kun je zo typeren als gesprek bij de bron.
1 februari 2016 ‘Theologie van de Geest in de 20e eeuw: de eigenzinnige bijdrage van Oepke Noordmans’
Dr. Akke van der Kooi, emeritus universitair docent Dogmatiek aan de PThU.
De Friese boerenzoon dr. Oepke Noordmans (1871-1956) is ook wel ‘theoloog van de Heilige Geest’ genoemd. Hij formuleerde zijn theologische theorie àls pneumatologie, d.w.z. zijn denken wordt gestempeld door opmerkzaamheid voor het werk van de Heilige Geest. In de ontwikkeling van zijn theologie spiegelt zich zijn verstaan van de tijd waarin hij leeft. Zijn tiendelig oeuvre laat zien in wat voor grote ruimte hij zich bewoog: Schrift, dogma, kerk, cultuur, oecumene, liturgie, geschiedenis, filosofie, literatuur enz.; je komt het er allemaal tegen. In gesprek met o.a. ethische en dialectische theologie ontwikkelt hij geheel autonoom een nieuwe vorm van theologiseren waarin het scheppende werk van de Geest centraal staat. Op deze cursusavond verkennen we het eigenzinnige, aan de Schrift gebonden geluid van deze theoloog (‘pneumatische poëzie’ volgens Miskotte) aan de hand van zijn latere werk. Onderweg geven we ons rekenschap van de belangrijkste theologische beslissingen in zijn theologische ‘Werdegang’. Kernwoorden van zijn theologiseren: perspectieven zoeken; (Schrift-)verhalen openleggen naar morgen; een samengaan van kritisch en ervaringsbetrokken denken.
29 februari 2016 ‘Leven uit de Geest’
Prof. dr. Wouter H. Slob, bijzonder hoogleraar Protestantse Kerk, Theologie en Cultuur en PKN-predikant te Zuidlaren.
Niet zelden wordt het begrip ‘secularisatie’ kerkelijk negatief begrepen; het lijkt immers om ontkerkelijking en daarmee ontgoddelijking te gaan. Het woord is echter afgeleid van het Latijnse ‘in seculo,’ wat ‘in de tijd’ betekent. En dat is bepaald geen ontgoddelijkte gedachte, maar sluit nauw aan bij de incarnatie van Christus. Is daarmee immers niet God ‘in de tijd’ gekomen? Als we dit doordenken, dan moeten
geloof en wereld niet tegenover gedacht worden, maar mogen gelovigen in de eigen tijd vorm en inhoud geven aan het geloof. Meer nog: als geloofsgemeenschap het lichaam van Christus zíjn. Maar altijd gedragen door de Geest van liefde!
14 maart 2016 Gezamenlijke slotavond
Cursus B
‘Kleine’ profeten, door de Geest gedreven…
In deze bijbels-theologische cursus stellen wij de vraag hoe ‘kleine’ profeten gedreven werden door de Geest. De machten leggen hen en ons het zwijgen op – hoe staan deze profeten in dienst van gerechtigheid? Hoe wordt in hun verhaal de ‘ruach Adonai’ merkbaar?
19 oktober 2015 ‘Zacharia’
Prof. dr. Joep Dubbink, bijzonder hoogleraar bijbelse theologie aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en predikant te Uithoorn.
Zacharia is een tamelijk onbekende profeet, afgezien van een enkele populaire tekst. Dat valt te begrijpen als je zijn boek openslaat: woeste, moeilijk te doorgronden beelden die je al gauw de hoop doen vervliegen, dat je hier iets zinnigs uit kunt opdiepen. Bovendien: hij was toch een van de laatste profeten, eentje die alles nog eens herkauwde wat anderen veel origineler en indrukwekkender hadden gezegd?
Deze avond zal hopelijk laten zien, dat dat een misvatting is. Wie ervoor gaat, kan mooie dingen ontdekken in dit kleine boekje. Het thema: ‘Hoop na de crisis’. Als dat niet actueel is...
16 november 2015 ‘Amos’
Prof. dr. Niek Schuman, voormalig docent Oude Testament, later hoogleraar Liturgiewetenschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Een echte ‘beroepsprofeet’ kunnen we Amos niet bepaald noemen. Toch spreekt hij als een echte gedrevene grote woorden uit ‘over en van Boven’, met alle kenmerken van iemand ‘van beneden’. Zijn boek is daardoor heel bijzonder te midden van de ‘Kleine profeten’. Wat wel het meeste in het oog springt, is de radicaliteit van zijn religieuze en maatschappelijke kritiek enerzijds, het wereldwijde perspectief aan het slot van zijn geschrift anderzijds.
14 december 2015 ‘Nahum’
Prof. dr. Klaas Spronk, hoogleraar Oude Testament aan de Protestantse Theologische Universiteit.
Het boek van de profeet Nahum roept weerstand op. Het schetst namelijk een onaangenaam beeld van God als een meedogenloze wreker. Toch loont het zeer de moeite om zich nader in deze tekst te verdiepen. Het blijkt een literair meesterwerk te zijn. Let men daarbij ook nog op de historische achtergrond (met name de dreiging van de Assyriers), dan wordt het theologisch ook nog interessant en misschien zelfs ook relevant voor onze tijd met een intrigerend perspectief op de verhouding tussen godsdienst en geweld.
18 januari 2016 ‘Jona, een wonderlijke vogel’
Dr. Piet van Midden, universitair docent Hebreeuws aan de Universiteit te Tilburg en PKN-predikant te Bergambacht.
De profeet Jona is in de Hebreeuwse Bijbel een opvallende verschijning. Waar de grote profeten grossieren in profetische uitingen, is de enige profetische boodschap die Jona opbrengt ‘Nog veertig dagen en Ninevé wordt omgekeerd’, zegge en schrijven vijf woorden in het Hebreeuws. En waar de grote profeten hoon en tegenstand ondervinden, is de gehoorzaamheid van de toehoorders bij Jona compleet, bijzonder als je in acht neemt dat het adres van Jona’s boodschap een buitenlands volk is, de Ninevieten. Hier moet je meer van willen weten.
15 februari 2016 ‘Hosea’
Prof. dr. Gert Kwakkel, hoogleraar Oude Testament aan de Theologische Universiteit Kampen en aan de Faculté Jean Calvin in Aix-en-Provence.
Hosea staat bekend als de profeet die van God de opdracht kreeg te trouwen met een vrouw van lichte zeden. Zo moest hij symbolisch Gods trouw aan zijn ontrouwe volk Israël verbeelden. Hosea spreekt op ontroerende wijze over Gods liefde voor zijn mensen. Na ontrouw en overspel begint God overnieuw, alsof er niets gebeurd is (Hos. 2:16-25). Hij kan het niet over zijn hart krijgen zijn volk prijs te geven (11:8-9). Tegelijk dreigt hij zijn volk naakt ten toon te stellen (2:12). Hij ontpopt zich als een roofdier dat aanvalt en verscheurt (5:14; 13:8). De vraag dringt zich op hoe zulke ogenschijnlijk tegenstrijdige beelden van God naast elkaar kunnen staan in één Bijbelboek.
7 maart 2016 ‘Einde en nieuw begin in het licht van Gods beklag (Micha 6:1-8)’
Ds. Bram Grandia, emeritus predikant te Doesburg, voormalig omroeppastor bij de IKON.
‘Men heeft jou, mens, geconfronteerd met wat goed is en met wat JHWH van jou anders verlangt dan…’ (vertaling N.A. Schuman in Micha, Kampen 1989, p.140). In het tussen 725-475 vóór Christus gegroeide geschriftje Micha horen we de woorden van een scherp confronterende profeet. Zijn woorden worden in elke generatie opnieuw geactualiseerd tot op vandaag. Op de messcherpe profetie tegen Sion in Micha drie volgt de indrukwekkende vredesprofetie over de Toekomst van Sion in Micha 4. Het gaat Micha en de gemeenschap rondom zijn profetische woorden om het doen van recht als offer aan God in plaats van het nauwgezet brengen van dierenoffers. God beklaagt zich over zijn volk. Over dit beklag van God (Micha 6:1-8) zullen we het vooral hebben op deze leerhuisavond.
23 maart 2015 Gezamenlijke slotavond
Cursus C
Joodse literatuur
In deze cursus bepreken wij vier boeken van vrouwelijke Joodse auteurs ‘tussen Nederland en Israël’.
3 januari 2022 Carry van Bruggen ‘De verlatene’
Carry van Bruggen (1881-1932) is een van de belangrijkste Nederlandse Joodse auteurs uit de vorige eeuw. ‘De verlatene’ verscheen in 1910 en is in 2015 opnieuw uitgegeven.
Een orthodox-joodse vader raakt vervreemd van zijn kinderen die moeilijk kunnen leven met zijn leer en leven en hun eigen weg gaan. De roman schetst ook een soms onthutsend beeld van hoe de bewoners van een provincieplaats omgaan met de Joodse minderheid.
Carry van Bruggen was de een jaar oudere zus van de bekende en omstreden auteur Jacob Israel de Haan. Op de onderlinge relatie tussen zus en broer en hoe die in haar boeken gestalte krijgt zal door de cursusleider nader worden ingegaan.
31 januari 2022 Hanny Michaelis ‘Oorlogsdagboek. 1940-1945’
Hanny Michaelis (1922-2007) is vooral bekend geworden als dichteres en vanwege haar tienjarig huwelijk met Gerard Reve. Na haar overlijden werden in twee zeer dikke delen haar Dagboeken gepubliceerd. Het ‘Oorlogsdagboek’ is daaruit een selectie die vooral betrekking heeft op haar langdurig onderduiken. De dagboeken geven onder meer een boeiend beeld van haar onderduiken bij Protestantse gezinnen, haar waarneming daarvan en haar reacties daarop.
Volgens sommigen verdient haar dagboek een plaats naast de dagboeken van Anne Frank en Etty Hillesum.
Arnon Grunberg: ‘De oorlogsdagboeken van Hanny Michaelis zijn een merkwaardige en verslavende combinatie van literaire kritiek, kalver- en andere liefde, vervolging, roddel, identiteit, rouw en hunkering, het meest van alles hunkering’.
28 februari 2022 Clara Asscher-Pinkhof ‘(De) Danseres zonder benen’
Clara Asscher-Pinkhof (1896-1984) schreef een autobiografisch relaas dat leest als een roman. Na het vroege overlijden van haar man leeft zij met haar kinderen verder ‘als een danseres zonder benen’. Zij beschrijft het Joodse leven in Nederland , de lotgevallen van de Joden tijdens de bezetting, en hoe zij vanuit het kamp Bergen-Belsen in 1944 met Duitse gevangenen werd uitgewisseld en zo naar Palestina kon komen.
28 maart 2022 Emuna Elon ‘Sonja’s zoon’
‘Sonja’s zoon’ is het eerste in het Nederlands vertaald boek van de Israëlische schrijfster Emuna Elon (1955). Zij groeide op in Jeruzalem en New York en won verschillende literaire prijzen.
Een Israëlische journalist ziet bij een bezoek aan het Joods Historisch Museum in Amsterdam een filmpje uit de periode 40-45 waarop hij zijn moeder met een kind herkent. Die ontdekking leidt tot een zoektocht naar de geschiedenis van zijn moeder, bij wie hij in Israël is opgegroeid, en naar zijn eigen identiteit. Het is boeiend om te lezen hoe deze Israëlische schrijfster een beeld geeft van Amsterdam in de periode 40-45, en zoals het er nu is: hoe herkenbaar voor ons?
De Hebreeuwse titel van het boek luidt in vertaling ‘Huis op veel water’ (en verschijnt in 2020 onder de Engelse titel ‘House on Endless Waters’). Deze titel stelt de vraag naar een diepere symboliek in en onder het vertelde verhaal.
Algemeen kader
De gekozen boeken laten zich onderling verbinden, zowel in de tijd als in de ruimte. Zij weerspiegelen de geschiedenis en het lot van het Joodse leven in Nederland in de vorige eeuw en geven een indruk van de verschillende en wisselende verhoudingen tot de Joodse religie en cultuur. Zij kunnen ook gelezen worden tegen de achtergrond van ’75 jaar bevrijding’, omdat in drie ervan de periode 40-45 centraal staat. Ruimtelijk neemt in de vier boeken Amsterdam een belangrijke plaats in. Zowel bij Asscher- Pinkhof als bij Elon gaat de weg van Nederland via de vernietigingskampen naar Israël, bij Elon ook in omgekeerde richting.
Michaelis heeft ook in gedichten gereflecteerd op haar oorlogservaringen. Van Asscher-Pinkhof is dit jaar voor het eerst een bundel gedichten verschenen. Voor zover dat aansluit bij de gelezen boeken zal de cursusleider de gedichten erbij betrekken en aan de deelnemers verstrekken.
Cursusleider: Dr. Hans Schravesande, was lid van de Protestantse Raad voor Kerk en Israël, is secretaris van de Stichting ter bevordering van het wetenschappelijk onderwijs in de Judaïstiek en publiceerde onder meer over Martin Buber en Rabbijn Leo Baeck.
Locatie: De Buorskip, Beetsterzwaag
Data: maandag: 03 januari, 31 januari, 28 februari en 28 maart 2022
Tijd: Bij voldoende deelname kan gekozen worden tussen:
C1 : 13.30 – 15.30 uur
C2 : 16.00 – 18.00 uur
Kosten: € 52,50
(Graag aanmelden voor 1 december 2021)
Cursus D1
‘Deze wereld anders, politieke geschiedenis van het Grote Verhaal’ (Ton Veerkamp, Skandalon, 2014)
Nog nooit hebben wij een boek gelezen waarin de achtergronden van de bijbelverhalen zo uitvoerig en grondig zijn beschreven. Hoe groot bijvoorbeeld de invloed van de falende economie van het Romeinse Rijk is geweest op de bezetting van Palestina, en hoe veel van wat Paulus en de evangelisten schreven bepaald is door de Judese oorlog die in hun dagen woedde. Hoe de oproep aan het einde van de evangeliën, ‘Terug naar Galilea’, gehoord moet worden als een oproep tot verzet, want Galilea was dé verzetshaard in de strijd tegen de Romeinse overheersers. Je beseft dat het Jodendom eigenlijk de hele geschiedenis door één grote protestbeweging tegen de maatschappelijke orde van de rest van de wereld is geweest.
Dit alles en nog veel meer komen wij tegen in het boek Deze wereld anders van Ton Veerkamp. ‘Het grote verhaal’, zoals hij het geheel van bijbelverhalen noemt, is een verhaal over de samenleving waarin het ontstond en de grote veranderingen die elkaar opvolgden. Hij leest de bijbel met het oog op wat daarin gezegd wordt ‘over de eigendoms- en uitbuitingsstructuur van de staats- en samenlevingsvormen van de wereld waarin alles zich afspeelt.’ Is in grote delen van de kerk de boodschap van het evangelie er veelal nog een die gericht is op het persoonlijke zielenheil, bij Veerkamp luidt het: ‘De inhoud van de boodschap van de evangelisten is de zege van de messias op het systeem’.
Deze vorm van bijbellezen is niet nieuw, maar Veerkamp geeft er nieuwe lading en inhoud aan. Hij weet instemming en enthousiasme op te roepen en helpt zo om het visioen van een wereld zonder uitbuiting en geweld levend te houden.
Daarnaast biedt het boek stof tot nadenken over wat we nu toch precies bedoelen als we ‘God’ zeggen of zijn Naam zien staan in de oude teksten. Wat het betekent om te overleven met een tegendraads geloof in conflict met de wereld eromheen. Ook komt de verhouding jodendom-christendom aan de orde in het slotdeel van het boek, over de christelijke omvorming van het Grote Verhaal van de Hebreeuwse bijbel.
Wij gaan gedurende vier ochtenden in oktober en november lezen uit en spreken over dit grote boek. Én er kritisch naar kijken, want we blijken het niet alleen te bewonderen, maar hebben ook onze vragen en opmerkingen. Waar Veerkamp zich tot de geschiedenis van het Grote Verhaal beperkt, vragen wij ons af wat we ons in onze dagen en in ons land/ons werelddeel voorstellen bij die uitbuitings- en eigendomsstructuren waartegen het Grote Verhaal ingaat.
We stellen ons voor dat we het niet alleen óver het boek zullen hebben, maar er ook gedeelten uit gaan lezen. Deze gedeelten zullen in kopie worden uitgedeeld, maar voor wie denkt er deze zomer aan toe te komen het boek zelf al te lezen: het is uitgegeven bij Skandalon i.s.m. De Nieuwe Liefde, in te winkel te bestellen of via de uitgever (info@skandalon.nl) en het kost € 48,90.
Inleiders: ds. Alex van Ligten en ds. Adri Sevenster;
Locatie: De Buorskip, Beetsterzwaag
Data: woensdag 14 en 28 oktober, 11 en 25 november 2015
Tijd: 10.00 - 12.00 uur
Cursus D2
‘Het joodse gebed: structuur en melodie’
Door Joden waar ook ter wereld wordt dezelfde liturgie gebruikt. In de verschillende joodse stromingen alleen in een meer uitgebreide dan wel beperkte versie. Maar de structuur van het bidden – in de synagoge of thuis - is wereldwijd hetzelfde. Al eeuwen. Sommige onderdelen zijn zelfs duizenden jaren oud. In deze cursus zullen we aan de hand van de siddoer (het gebedenboek voor de doordeweekse dagen en de Sjabbat) een dieper inzicht verwerven in de diensten in de synagoge en het bidden thuis. Met de Hoge Feestdagen – Rosj Hasjana/Joods Nieuwjaar en Jom Kippoer/Grote Verzoendag – wordt een speciaal gebedenboek gebruikt, de zogeheten machzor. Daarin zijn speciale gebeden en gezangen voor deze feestdagen opgenomen. Hoewel door het jaar heen steeds dezelfde gebeden en gezangen worden gebruikt, worden melodieën wel gewisseld. Treuriger, vrolijker, stemmiger, smekender, al naar gelang of het gaat om een dienst tijdens werkdagen, tijdens de Sjabbat of tijdens de Feestdagen. Ook verandert de kleur van de melodieën; zij worden aangepast aan de tijd van de dag, de tijd in het jaar, het tijdstip op de feestdag. Bovendien gebruiken andere regio’s en/of Joden uit verschillende etnische groepen andere melodieën. Psalmen maken een integraal deel uit van het joodse gebed. Dat delen Jodendom als Christendom. Maar de muziekcultuur met betrekking tot de psalmen verschilt diepgaand. Psalmen gezongen op een joodse melodie zal een christen net zo weinig herkennen als een Jood een psalm op een christelijke melodie. Bovendien worden de psalmen in de synagoge gezongen in het Hebreeuws, in de kerk in het Nederlands.
Inleider: rabbijn Tamarah Benima
Locatie: De Buorskip, Beetsterzwaag
Data: woensdag 13 januari en 27 januari, 10 en 24 februari 2016
Tijd: 10.30 – 12.30 uur
Tamarah Benima is rabbijn van de Progressief Joodse Gemeente Noord Nederland (Zuidlaren), de Liberaal-Joodse Gemeente Friesland (Heerenveen) en de Joodse Gemeente Beit Ha’Chidush (Amsterdam). Zij is columniste van het Friesch Dagblad en het Nieuw Israelietisch Weekblad. In 2015 verscheen haar boek ‘Joodser dan dit krijgt u het niet. De levenswijsheid van de Joodse Beschaving’.
25 april 2016 Seideravond
Als vervolg op cursus D2 wordt bij voldoende deelname op maandagavond 25 april een seider gevierd. Tijdens een seider wordt in de Joodse traditie het verhaal van de Uittocht uit Egypte verteld, op allerlei soorten manieren: met liederen, met verhalen, met gebeden, met vergelijkingen. De crux is de viering van de bevrijding uit slavernij. Er wordt van ons verwacht dat we die Uittocht ervaren alsof we er zelf bij waren. Denk daarom na over wat ‘slavernij’, ‘vrijheid’ en ‘bevrijding’ voor jou persoonlijk betekent. Maak het niet te algemeen. De wereld komt heus aan bod, maar verlies je er niet in.
Er wordt gelezen uit een soort gebedenboek, de zogeheten ‘hagada’. Deze handleiding voor de avond zal voor iedereen beschikbaar zijn.
Leiding: rabbijn Tamarah Benima
Locatie: De Buorskip, Beetsterzwaag
Tijd: 18.00 uur – 22.00 uur
Kosten: ± € 25,–
Cursus E
Synagogepad
Om de wortels van de christelijke geloofsgemeenschap beter te leren verstaan zijn we in 1995 begonnen met het organiseren van het ‘Synagogepad’. Inmiddels is dit enigszins van karakter veranderd: niet alleen synagoges en andere joodse bezienswaardigheden zijn ons doel, daarnaast richten we onze aandacht ook op instellingen en ontmoetingen die liggen op het snijvlak van de joodse en christelijke cultuur.
Het waren bijzondere reizen naar plaatsen met een buitengewone geschiedenis en met verrassende ontmoetingen met mensen. Reizen, die hun bijzondere karakter ook ontleenden aan de bezielende leiding van Dr. Jan Hofstra.
Door zijn plotseling overlijden, dit afgelopen voorjaar, is in één klap ook een einde gekomen aan de bijzondere wijze waarop hij de reizen van het leerhuis verrijkte met zijn kennis, ervaring en persoonlijke ‘touch’. Gelukkig kan de reis, die dit voorjaar gepland stond, toch nog doorgang vinden onder deskundige leiding van Ds. Theunis Veenstra. Het betreft het Synagogepad Brussel en Antwerpen 2015, van vrijdag 18 september t/m dinsdag 22 september 2015.
NB: Het is nog mogelijk je daarvoor aan te melden.
Voor info en aanmelding: www.karmelklooster.nl/agenda/reizen
Het betekent ook, dat we ons willen bezinnen op de wijze waarop we het synagogepad vorm willen geven in de toekomst. We zoeken naar activiteiten, die passend bij de doelstelling van het synagogepad, als het gaat om de betrokkenheid bij de joodse wortels van onze verhalen. Daaronder vallen dan ook dagreizen naar relevante activiteiten, of korte reizen naar historisch belangrijke plaatsen. Op de infoavond in november zal een en ander verder besproken worden met betrekking tot interesse en haalbaarheid.
Op woensdag 18 november a.s. is er een info-avond om 20.00 uur in het Karmelklooster met betrekking tot het synagogepad.
Tevens willen we deze infoavond stilstaan bij het afsluiten van het tijdperk, waarin Jan Hofstra zo duidelijk zijn kleur aan het synagogepad heeft gegeven. Beelden uit het verleden zullen ons daarbij ondersteunen.
Bij de inschrijving (kaart of website) kunt u uw interesse voor het synagogepad aangeven.
Gezamenlijke slotavond
‘God van tussen de appelboompjes’
Alle bijeenkomsten van cursus A en B worden op maandagavondgehouden in De Buorskip te Beetsterzwaag. Tijd: 20.00 – 22.00 uur.
14 maart 2016 Gezamenlijke slotavond
Dr. Anne Marijke Spijkerboer, predikant van de Protestantse Kerk te Rijswijk Z.H.
Dat er nog altijd veel mensen zijn die God als oude man met lange baard zien, is niet zo vreemd. In de latere Middeleeuwen verscheen Hij in die variant op reisaltaartjes en kerkelijke beeldengroepen. Er is een prachtig tafereel van de doop van Christus, waar de Vader vanuit een appelboomgaardje de zaak in de gaten houdt en de duif naar de Zoon toestuurt. In vroeger tijden was Hij architect van de wereld en zag je Hem op een miniatuur in de weer met een grote passer.
Ontroerend zijn de scènes op de grote bronzen deuren van de
Michaelskirche in Hildesheim, waar God de zorgzame schepper van Adam en Eva is. In die periode is Hij vaak één op één met Christus. Zijn aureool is dan voorzien van een kruis.
In tijden, dat God afbeelden een riskante zaak was, zag je een hand uit een wolk steken. Later werd dat een verblindend licht, nog weer later een lege plek. In vogelvlucht door de eeuwen heen zullen we God-in-beeld krijgen. Hopelijk is de Geest daarbij ook aanwezig.
