Cursus D2
‘Pleidooi voor de christelijke traditie’
De inhoud van de christelijke traditie stuit in onze samenleving steeds meer op onbekendheid en onbegrip. Mijn in 2018 verschenen boek Ik bid dus ik ben pleit ervoor die inhoud opnieuw serieus te nemen: niet als restauratie van geloof-van-vroeger, maar zó dat de relevantie ervan voor de actuele problematiek van mens en mensheid verhelderd wordt. In drie ochtenden nemen we een paar aspecten van dat avontuur onder de loep.
De eerste ochtend verkennen we het begrip ‘traditie’. De associatie met ‘bagage uit het verleden’ moeten we loslaten: het gaat veeleer om een doorgaande en noodzakelijke beweging van een in tijd gevangen menselijk bestaan. Sleutelwoorden zijn: ‘verbeelding’, ‘gedenken’ en ‘verwachten’. De betekenis van het gebed komt ter sprake, niet zozeer als aparte rituele handeling maar als levensproject, dat te karakteriseren is als een doorlopend driegesprek tussen ik, God en wereld (een ‘gebed zonder eind’). De inhoud van de christelijke traditie komt in dat engagement tot leven.
De tweede ochtend concentreren wij ons op de troonsbestijging van het autonome individu, die zo kenmerkend is voor de moderne westerse cultuur en in onze tijd bijna een onaantastbaar dogma is. De christelijke traditie neemt er afstand van, niet om moderne verworvenheden als mensenrechten en democratie te bestrijden, maar om het mensbeeld van de autonomie principieel te corrigeren. Menszijn begint met aangewezen zijn op de ander. Weliswaar wordt het geding tussen ik en ander permanent getekend door wantrouwen en conflict, maar dat laat onverlet dat het tevoorschijn geroepen worden door de ander fundamenteel aan het subject-zijn voorafgaat. Hier blijkt het christelijke perspectief van schuld en verzoening (en het primaat van de liefde) verrassend actueel te zijn.
De derde ochtend gaat het over de plaats en de rol van de christelijke traditie in de wereld. Waar gaat het ‘gebed voor de wereld’ over? Hoe ziet de christelijke traditie haar missionaire positie? Het antwoord op die vragen kan niet meer hetzelfde zijn als in de tijd van de grote zendingsbewegingen, maar negeren van de vragen is ook geen optie. Een centrale plaats in onze overwegingen is het begrip ‘eenheid van de mensheid’. Is dat een hopeloos verouderd ideaal of een kernelement in het christelijke ‘gebed zonder eind’? Ook de verhouding van christelijk geloof en secularisatie zal in deze derde lezing kort aan de orde komen.
Cursusleiding:
dr. Bert Hoedemaker, theoloog en emeritus hoogleraar van de Rijksuniversiteit Groningen en de Protestantse Theologische Universiteit
Locatie: De Buorskip, Beetsterzwaag
Data: woensdag: 15 januari, 29 januari en 12 februari 2020
Tijd: 10.00 – 12.00 uur
(Graag aanmelden voor 1 december 2019)